Het energie-gelijk van sociaal-democraat Vondeling, deel 2

Anne Vondeling Bron: Wikipedia

Vanwege de gebeurtenissen in oostelijk Europa schoten mij de jaren ’30, ’40 en ’50 weer door het hoofd. Dit vanwege de oorlogsbrand ginds. Wat moeten die mensen overmand zijn door angsten. Zelf zie ik weer het binnenvallen van de Duitsers in mei ‘40. Doodsbang was ik toen zij bij ons de regenbak vorderden om de trekpaarden van de affuiten met kanonnen van drinken te voorzien.

In de loop van de oorlog zag ik jonge mannen doodschieten en moest ik vaak van mijn moeder mijn vader op zijn werk waarschuwen voor Duitse razzia‘s. Die angstwereld doet mij weer beseffen in wat voor rijke wereld wij heden in vrede en rijkdom leven. Nu zie ik weer in oostelijk Europa hoe koud het daar is met sneeuw. Verstoken van woning, warmte, voedsel en elektriciteit en in winterkleding gehulde mensen die op de vlucht zijn. Ik denk weer aan de jaren ’30 en ’40. Die peterolielamp- en stokvis-generatie had het moeilijk. Velen zullen niet meer weten wat stokvis is (goedkope, gedroogde kabeljauw, nu elite-eten die wel tot € 80,-per gedroogde vis kan oplopen). De veenbazen en later de bezetters hadden toen de macht. Zomers moesten de veenarbeiders voor dag en dauw (de middaguren waren te heet) turf graven. ’s Winters konden zij levensmiddelen kopen bij diezelfde veenbaas. De schulden konden ze aflossen als zij zomers weer naar het ‘veen’ moesten. Dat zag ook sociaal-democraat Vondeling (1916 -1979) die voor dit soort praktijken de politiek in ging. Turfgravers en partners waren soms zo moe dat zij als het nog licht was de bedstee inkropen. Na een korte diepe slaap schrok er een wakker en riep de andere. Het was al licht! Dus snel aangekleed en lopend op weg naar het (turf)veld. Vreemd was dat zij onderweg andere mensen zagen dan normaal. Wat bleek, het was nog dezelfde avond! Die mensen gingen huiswaarts nadat zij op een verjaarsvisite waren geweest! Hoe vermoeid moeten veenarbeiders toen geweest zijn. De Oekraïne houdt mij bezig.

Lees het eerste deel terug over het energie-gelijk van sociaal-democraat Vondeling.